آشنایی با فضاهای رنگی مختلف و شناخت کاربردهایشان کمک می‌کند، تا استفاده‌ی درست‌تری از آن‌ها داشته باشیم.

مُد رنگی HSB، HSV

فضای رنگی HSB(Hue,Saturation,Brightness) یک فضای رنگی را بر اساس سه پارامتر رنگ‌مایه، اشباع و روشنایی آن توصیف می‌کند.

این مد رنگی همچنین با فضای رنگیHSV(Hue, Saturation, Value)  نیز شناخته می‌شود. این فضای رنگی در سال ۱۹۷۸ توسط اَلوی رِی خلق شد و بیانگر آن بود که ترکیب رنگ‌ها تنها خطی (افزایشی یا کاهشی) نیستند، بلکه تغییرات آن‌ها می‌تواند براساس مختصات استوانه‌ای باشد. برای تصور راحت‌تر می‌توان آن را به شکل استوانه‌ای در نظر گرفت.

رنگ‌مایه (HUE): 

نوع رنگ؛ مانند قرمز ، آبی یا زرد که گستره آن مابین اعداد ۰ تا ۳۶۰ درجه مشخص شده است.

اشباع رنگ (Saturation): 

نشان‌دهنده شدت رنگ است. درجات آن بین اعداد ۰ تا ۱۰۰ تعریف شده است.

عدد صفر در واقع بدون رنگ است و ۱۰۰ شدت و وضوح رنگ را نشان می‌دهد. (بین آن سایه‌هایی از خاکستری بین سیاه و سفید ایجاد می‌شود). همچنین گاهی با “خلوص” رنگ شناخته می‌شود.

درخشش (Brightness) ارزش (value): 

از نامش پیداست، میزان درخشش یا ارزش رنگ که بین اعداد ۰ تا ۱۰۰ تعریف می‌شود.

عدد صفر همیشه سیاه است و بر اساس میزان اشباع رنگی، ۱۰۰ می‌تواند سفید باشد یا کمتر و بیشتر از وضوح رنگی.

برای درک بیشتر تصویر را با دقت ببینید:

مُد رنگی HSL

این فضای رنگی بر پایه رنگ‌مایه (Hue)، اشباع (Saturation) و روشنایی (Lightness) قرار گرفته است:

رنگ‌مایه (HUE): 

نوع رنگ؛ مانند قرمز ، آبی یا زرد که گستره آن مابین اعداد ۰ تا ۳۶۰ درجه مشخص شده است.

اشباع رنگ (Saturation): 

تنوع رنگ‌ها که بسته به نرمی و لطافت آن ایجاد می‌شود. درجات آن مابین ۰ تا ۱۰۰ قرار دارد.

روشنایی (Lightness): 

در واقع روشنایی وضوح رنگ که درجات آن بین ارقام ۰ تا ۱۰۰ جای می‌گیرد.

فضاهای رنگی HSL  و HSB  شبیه به هم هستند، با این تفاوت که مقدار روشنایی یا تاریکی در آن‌ها متفاوت است.

یعنی در HSL اشباع رنگ از خاکستری‌های معادل رنگ به سمت رنگ اصلی حرکت می‌کنند.

اما در HSB  این پارامتر از رنگ‌مایه اصلی به سمت سفید متغیر است.

همچنین در پارامتر روشنایی (Lightness) حرکت آن طولی و از سیاه به سمت رنگی اصلی و پس از آن سفید است.

اما در مد HSB این پارامتر فقط تا نیمه رفته است یعنی از سیاه به رنگ انتخاب شده. (با توجه به دیاگرام پایین)

مُد رنگی LAB

این مدل، مدل رنگی مستقل و بدون وابستگی به دستگاهی خاص مثل صفحه نمایش، چاپگر، اسکنر و پرده نمایش است.

و مدلی جامع را تعریف می‌کند که حیطه رنگی وسیعی را نسبت به مدل‌های قبلی شامل می‌شود.

می‌توان گفت فتوشاپ از این مدل برای انجام کارهای داخلی استفاده می‌کند و کاربران در اکثر موارد، نیازی به استفاده از آن ندارند. در این مدل، رنگ‌ها با سه پارامتر مشخص می‌شوند که عبارت‌اند از:

1. میزان درخشندگی (Luminance) که با L مشخص می‌شود و گستره آن بین اعداد ۰ (سیاه) تا ۱۰۰ ( سفید) قرار می‌گیرد.
2. رنگ از سبز به قرمز که با A مشخص می‌شود.
3. رنگ از آبی به زرد که با B مشخص می‌شود.

که این دو در محدوده عددی بین ۱۲۷- تا ۱۲۸+ قرار می‌گیرند.